Ramazan Ayı başlamadan camilere ve meydanlara; asılan mahyalar, ışıklı levhalar, hazırlanan billboardlar, dağıtılan imsakiyeler, ramazana dair güzellikleri hayatımıza yansıtır. Ramazan; imana, ibadete, infaka, iyiliğe, güzelliğe, kardeşliğe, merhamete, hoşgörüye, birliğe, beraberliğe, yönelik ifadelerle her yerde gönüllere insani ve ahlaki değerleri yansıtır. Göz ve gönül huzuru içerisinde ruhları memnun ve irşat eder. Görülen ayetler, hadisler ve güzel sözler; bakışlara, düşüncelere, hayatlara en derin anlam ve farkındalık kazandırır.

Sahur Vakti geldiğinde davulcularda davul sesleri ve ramazan nağmeleri ile Müslümanları sahura uyandırır. Çocuklar sahura kalkmak için, büyüklerinden istekte bulunurlar. Bu durum yavaş yavaş çocukların ibadete ve ibadet vaktine alışmasına vesile olur. İmsak vakti geldiğinde ezanla beraber yeme ve içmeler biter. Müslümanların bir kısmı camilere gider. Sabah namazlarından önce okunan Kur’an veya hatimleri dinler. Namazından sonra camilerden ayrılan cemaatin huzur ve mutluluğu coşar. Birbirlerine tebessümle yapılan bakışlar, dudaklardan dökülen dualarla, güne ve hayata yeni bir anlam katar.

İftar saati yaklaştığında; çarşılarda, evlerde, yollarda, işyerlerinde bir manevi heyecan başlar. İftariyelikler, pideler, çörekler, sıvı içecekler, tatlılar, kurabiyeler, hazırlanır. Sofradaki yerlerini alır. İftar anı beklenirken dualar okunur. Ezanla beraber hemen iftar başlar. Sevinç, güler yüz, sevgi, gözlerden ve yüzlerden okunur. Dudaklardan ”Allah’ım senin rızan için oruç tutum. Sana inandım ve senin verdiğin rızıklarla orucumu açtım. ’Duası dökülür.

İftar ziyafetleri aile içinde, akrabalar arasında ve iftar çadırlarında düzenlenir. Oruçlar; hurma ve su ile açılır. Çorbalar içilir, sonra asıl yemekler ikram edilir. Akşam namazından sonra çay, Teravih Namazı akabinde tatlılar ikram edilir. Yaşlılar, gençler ve çocuklar; sevinç, mutluluk içinde oruç tutmanın ve teravih namazı kılacak olmanın gönül huzurunu yaşarlar.

Ramazanda yapılan vaaz ve nasihatler bütün camilerde din görevlileri tarafında, canlı veya merkezi sistemden devam eder. Bütün camilerdeki görevliler azami olarak bu hizmeti yerine getirmenin gayreti içinde olurlar Camiler cemaat ile dolar, taşar. Yapılan vaazlar; eğitim, bilgilendirme, dayanışma ve kaynaşma noktasında müthiş bir canlılık ortaya koyar.

Ramazan ayı boyunca; selâtin camilerde en az üç vakit vaaz verilir. Mukabeleler okunur. Cemaatin; dini bilgilerinin artmasına, tazelenmesine ve yenilerinin öğrenilmesine vesile olur. Düzenlenen iftar ve sahur programları; dini ve kültürel yönden bütün insanlığın manevi hayatında canlılık ve farkındalık uyandırır.

Teravih namazları bazı camilerde hatimle, diğerlerinde ise kısa sure veya ayetlerle kıldırılır. Teravih namazlarında okunan ilahiler, tekbirler, salâvatlar, camii girişlerinde yapılan ikramlar, öncesinde yapılan sohbetler, Ramazana ve namaza ayrı bir anlam katar.

Camilerde cemaat durumuna göre mukabele merasimleri düzenlenir. Yaşlılar, gençler bu hatimleri canlı olarak dinlerler. Bilenler yüzünden takip ederken bilmeyenlerde dinleyerek manevi hazzı yaşarlar. Ramazan Ayında adeta her evden Kur’an sesleri yükselir. Kur’an-ı okuma duyarlılığı toplumun tüm katmanlarını kapsar. İnsanlar Kur’an okuma, dinleme fırsatını bulur. Ramazan Kur’an’ın en çok okunmasından dolayı Kur’an Ayı olarak da ifade edilebilir. Kur’an Kurslarında hemen hemen bütün ay boyunca mukabeleler okunur. Yaşlılar, gençler, kızlar, gelinler ve çocuklar buna iştirak ederler. Evlerde ve Kur’an kurslarında bir canlılık ve farkındalık oluşur. Kadir Gecesi geldiğinde Camiler hınca hınç dolar. Okunan Hatimlerin ve zikirlerin duaları yapılır.

Ramazan Bayramı yaklaşınca; Çarşı ve pazarlarda bayramlık elbiselerin, hediyelerin, temin edilmesi telaşı başlar. Çocuklar, gençler, yaşlılar Bayrama hazırlanmanın mutluluğunu yaşarlar. Yoksulların, fakirlerin, yetimlerin, kimsesizlerin ihtiyaçlarının giderilmesi için yapılan ayni ve nakdi yardımlar yüzleri güldürür.

Ramazan Ayında görülen yardımlaşma ve paylaşma Bayramda hat safhaya ulaşır. Müslümanlar; sadakalarını ve zekâtlarını Ramazan bereketi ve feyzi içinde vermenin gayretini gösterir. Ramazan paketleri, zekât ve sadakalar Ramazan’ın sonuna doğru ödenen fıtır sadakaları, toplumda bir muhabbetin, sevginin, kardeşliğin yayılmasına, yardımlaşma ahlakının oluşmasına ve piyasalarında canlanmasına sebep olur.

Mustafa SAYLAK

İl Müftülüğü Eğitim Uzmanı