Cinas, şairlerin çok sevdiği bir kelimedir. Cinas, “çok anlamlı bir kelimeye, her defasında başka bir anlam yükleyerek birbirine yakın birkaç yerde kullanmaktır.” Şairler cinaslı kafiye kullanarak kulakta hoş bir duygu ve zihinde çok farklı anlamlar çağrıştırırlar. Bu hususta cinaslı kafiye örnekleri çoktur. Mesela, birkaç örnek vermek gerekirse; Bilmem ki yaz mı gelmiş, Niçin açmış gül erken; Aklımı kayıp ettim, Nazlı yarim gülerken “Güle naz, güle naz. Ağlayan çok gülen az.” “Dönülmez akşamın ufkundayız, vakit çok geç: Bu son fasıldır ey ömrüm, nasıl geçersen geç.” “Kara gözler, kara gözler. Kararmış kara gözler. Gemim deryada kaldı. Yelkenim kara gözler.”
Bu birkaç örnekten anlaşılacağı üzere, “gülerken ve gül/erken”, “güle naz ile gülen az” “kara gözler”ve “geç” kelimeleri cinas sanatını sergilemek için uygun kelimelerdir. Tabi daha bunun nice kelime cinaslı mısralar için uygun bir şekilde beklemektedir.
Cinaslı kafiyeler şiir adına önemli birer kazanımlardır. Bizi dilimiz cinaslı kafiyeye uygun bir dildir. İnşaallah şairlerimiz bu alana daha fazla ilgi gösterirler. Çünkü, cinaslı kafiye ile yazılmış şiirler, kulakta hoş bir nağme ve zihinde hoş bir duygu bırakmaktadır.
Bu hususta acizane birkaç cinaslı kafiye örneğini de bendeniz 11 beyit halinde sunmak isterim:
CİNASLI BEYİTLER
Cinaslı Beyitler – 1
Akıl ve irade var, nefse karşı bir kalkan.
Nefsini alteder, sabah namazına kalkan.
Cinaslı Beyitler – 2
Zor günlerdeyiz, bıçak kemiğe dayandı.
Öyle ki, kemik de yandı, bıçak da yandı.
Cinaslı Beyitler - 3
Çıksam ben de bir yüce dağ başına.
Huzur içinde kalsam tek başına.
Cinaslı Beyitler - 4
Kısır tartışmaları bırakın ve kesin.
Mutlu olacağınız mutlak ve kesin.
Cinaslı Beyitler - 5
Milleti bölmeyin böyle Sünni ve Alevi.
Yakar herkesi, fitne ateşinin alevi.
Cinaslı Beyitler – 6
İradenin karşısında, nefis ha, kimmiş?
Gel gör ki, nefis iradesizlere hakimmiş,
Cinaslı Beyitler – 7
Günah işledinse tevbe et, gözyaşıyla yıkan.
En büyük pehlivandır, şeytanı yere yıkan.
Cinaslı Beyitler – 8
Ah şu nefsim ah, ne de yamanmış.
İçime yapışmış, benliğime yamanmış.
Cinaslı Beyitler - 9
Bir aileye nasip olsa, damat ya da gelin.
Nasıl mutlu olur aile, görmek için gelin.
Cinaslı Beyitler – 10
İnsan dediğin, akılda fikir, damarda kandır.
Dostum, aklını, fikrini kullan, nefsini kandır.
Cinaslı Beyitler – 11
İnsan Dünyayı çok sever, ne desen de.
İşlenmiş yazgısı herkesin aynı desende.
Ahmet SANDAL